Oleh : ALI IMRAN MOHD
NOORDIN
KUALA LUMPUR : Amin dan keluarganya baru saja menjamah roti
canai di sebuah restoran bila sekumpulan anak muda masuk dan memilih duduk di
meja berhampiran.
Beberapa minit kemudian,
seorang demi seorang mula merokok sambil bersembang. Berkepul-kepul asap di
udara, tiupan angin membawa asap itu ke meja Amin.
Isteri Amin menutup hidung,
anak-anak kecilnya termasuk bayi berusia 5 bulan pula terbatuk-batuk, menahan
bau asap yang tidak menyenangkan itu.
Amin tahu risiko asap itu
kepada dirinya dan keluarga. Beliau sendiri memilih untuk menjauhi tabiat
merokok.
Terperangkap dalam situasi
itu, Amin serba salah, sama ada untuk berpindahh meja atau menegur kumpulan
perokok itu kerana sedar tentang impak menjadi perokok asap basi, yang turut
dikenali sebagai perokok pasif.
Amin memilih keluar dari
restoran berkenaan sebaik isteri dan anak-anaknya selesai makan.
Situasi begini berlaku dalam
masyarakat setiap hari. Golongan tidak merokok sering menjadi pihak yang
terpaksa mengalah dengan situasi, kepada si perokok.
Adakah benar keadaan
sepatutnya berlaku sebegitu, atau sememangnya perokok mempunyai hak untuk
mengisi ruang udara dengan agen pembunuh?
Konflik
Tiada Kesudahan
Mencari titik toleransi
antara gaya hidup perokok dan bukan perokok bukanlah isu baharu.
Selalunya ia berakhir dengan
tindakan menjauhkan diri daripada situasi yang tidak disenangi, kerap kali
diikuti dengan menyatakan perasaan marah atau tidak puas hati kepada pihak
ketiga sebagai pendengar setia.
Bekas perokok tegar yang
hanya mahu dikenali sebagai Michael, 32, berkata beliau faham perasaan perokok
yang merasakan menjadi hak mereka untuk merokok di tempat yang dibenarkan
walaupun ia menimbulkan perasaan tidak senang orang lain.
"Kami (perokok) juga
mempunyai keperluan untuk dipenuhi. Jika kami mahu merokok dan ada yang tidak
suka, itu bukanlah masalah kami," katanya merujuk kepada prinsipnya
sewaktu masih merokok.
Mungkin bagi sesetengah
pihak, kenyataan Michael agak keterlaluan, tetapi bila difikir
sedalam-dalamnya, mungkin itulah yang dirasai oleh perokok.
Kerap kali mereka merasa
terhina bila ada yang menutup hidung ketika mereka menyalakan rokok.
Tidak cukup dengan protes
menutup hidung, perokok sering kali diberikan gelaran seperti 'naga', 'orang
terlebih duit', dan 'ubat nyamuk'.
Kesudahannya,'yang menang
jadi arang dan yang kalah jadi abu' kerana si perokok dan yang tidak merokok
menghadapi risiko serupa daripada asap rokok.
Asap
Basi
Pertubuhan Kesihatan Sedunia
(WHO) menyatakan, kira-kira 600,000 orang mati akibat kesan menghidu asap basi
setiap tahun.
WHO melaporkan setiap batang
rokok mengandungi 4,000 jenis bahan kimia yang 250 daripadanya disahkan memberi
kesan buruk kepada kesihatan atau penyumbang kepada penyakit kanser.
Pertubuhan itu turut
menyatakan bahawa asap rokok basi adalah segala jenis asap yang memenuhi satu
kawasan seperti restoran, pejabat atau tempat-tempat tertutup hasil pembakaran
rokok, rokok daun dan shisha.
Malah Artikel 8, Konvensyen
Rangka Kerja mengenai Pengawalan Tembakau WHO menekankan bahawa setiap pihak,
tanpa sebarang pengecualian yang terdedah kepada asap ini, terdedah kepada
bahaya.
Konvensyen ini adalah usaha
WHO untuk membantu negara-negara seluruh dunia melaksanakan usaha melindungi
masyarakat daripada kesan asap rokok basi.
Kesan
Kesihatan
Asap basi memberi kesan yang
berbeza kepada mangsanya berdasarkan keadaan setiap individu. Untuk orang
dewasa, ia boleh menyebabkan kesan serius ke atas sistem pernafasan dan
kardiovaskular termasuk serangan jantung dan kanser paru-paru.
Untuk kanak-kanak, mereka
boleh mengalami kematian mengejut dan bagi wanita mengandung, ia menyebabkan
berat kelahiran yang rendah.
Dianggarkan 40 peratus
kanak-kanak seluruh dunia terdedah kepada kesan asap basi di rumah dan 31
peratus daripada kematian terkait kesan asap basi terdiri daripada golongan
ini.
Perokok asap basi turut
menggalakkan pertambahan perokok daripada kalangan remaja dan belia. Individu
yang terdedah kepada budaya merokok di rumah oleh ibu bapa dan keluarga adalah
satu setengah kali ganda lebih berisiko untuk turut merokok berbanding mereka
yang tidak terdedah kepada budaya ini.
Membantu
Atau Merosakkan Ekonomi?
Walaupun sesetengah perokok
mendabik dada menyatakan mereka adalah penyumbang kepada pembangunan ekonomi
dengan membeli rokok, WHO sebaliknya menyatakan mereka adalah perosak kepada
pembangunan ekonomi.
Ini kerana perokok dan perokok
asap basi bakal mengeluarkan perbelanjaan kesihatan yang tinggi untuk merawat
penyakit akibat rokok.
Ia juga mengurangkan tahap
produktiviti serta boleh mengakibatkan seseorang individu dan keluarganya
kehilangan sumber pendapatan akibat penyakit atau kematian.
Yang paling mengejutkan
ialah, laporan ini turut menyatakan bahawa pengasingan atau sistem pengudaraan
terpisah tidak mampu melindungi golongan tidak merokok daripada kesan asap
basi. Perlindungan efektif hanya dapat diberikan jika suasana bebas rokok 100
peratus diwujudkan.
Sehingga 2008, hanya 362
juta populasi dunia dilindungi peraturan larangan merokok. Daripada 100 bandar
berpenduduk padat di seluruh dunia, hanya 22 daripadanya dikategorikan bebas
rokok.
Usaha
Di Malaysia
Malaysia tidak ketinggalan
dalam usaha melindungi masyarakat daripada bahana yang merugikan ini.
Sehingga 1 Jun 2010,
kerajaan mewartakan 21 kawasan larangan merokok di bawah Peraturan-Peraturan
Kawalan Hasil Tembakau (PPKHT) 2004. Sesiapa yang melanggar peraturan ini boleh
didenda sehingga RM 10,000 atau dipenjara sehingga dua tahun.
Pemilik premis yang gagal
mempamerkan tanda larangan merokok yang mudah dilihat serta gagal memastikan
peraturan ini dipatuhi, juga boleh berdepan dengan hukuman denda tidak melebihi
RM 5,000, atau dipenjarakan tidak lebih setahun.
Di bawah peraturan 2004,
Kementerian Kesihatan mengeluarkan 701 kompaun bernilai lebih RM 166,000 kepada
individu dan organisasi atas pelbagai kesalahan pada 2001.
Selain itu, 56 pemilik
premis diberikan amaran bertulis kerana gagal mematuhi peraturan ini.
Usaha giat kementerian itu
juga menyaksikan peningkatan jumlah kompaun yang dikeluarkan dan setakat April
2012, ia mengeluarkan 905 notis kompaun dengan nilai RM226,250.
Operasi penguatkuasaan
larangan merokok dilaksanakan di kawasan strategik yang melibatkan kepentingan
orang ramai seperti kompleks membeli-belah, premis kerajaan, tempat kerja
dengan sistem pendingin hawa berpusat serta di dalam dan hentian pengangkutan
awam.
Di negara seperti India,
orang ramai boleh membuat aduan tentang perkara ini melalui talian bebas tol
khas yang disediakan Kementerian Kesihatan dan Kebajikan Keluarga.
Negara maju seperti United
Kingdom dan Amerika Syarikat turut mengambil langkah serupa dalam menjayakan
inisiatif ini.
Mungkin sudah sampai masanya
rakyat Malaysia turut diberikan alternatif sama untuk membantu kerajaan demi
kepentingan kesihatan semua. (Bernama)
No comments:
Post a Comment