THE SIX respondents clad in
their traditional Murut garb are joined by fellow villagers to pose with Singh
outside the KK High Court.
KOTA KINABALU : Heads turned
and the attention of court-house officials and staff were certainly obvious,
when six respondents walked into the Kota Kinabalu court complex, clad in the
traditional Murut garb.
Accompanied by some 100
Kampung Mahit villagers, who came to give their support for their fellow folk,
they even had a headgear for their counsel, Ram Singh, something usually
reserved for the warrior among the tribe.
And Singh was in fiery mood
as he appeared before the Court of Appeal in the case involving the six from
Kampung Mahit in Tenom, who were charged with carrying out cultivation in the
Kuala Tomani forest reserve without permission five years ago.
The Murut Tagol defendants
are Andawan Ansapi, 48, Barani Ambisi, 41, Ansanam@ Azman Yapau, 53, Johndy
Kawar, 26, Stanley Boyor, 34, and Sarim Arus, 54.
Justice Tan Sri Md Raus
Sharif, who chaired the three-man panel, sat together with Justices Datuk
Clement Allan Skinner and Dato’ Azahar Mohamed, said they will deliver their
verdict on a date yet to be fixed.
Raus said a written judgment
on this case is necessary because of its importance.
“The judgment will be
delivered at a date that will be fixed,” he said, adding that the submission by
the defence was quite extensive especially on matters pertaining to Natives of
Sabah.
Magistrate fines six; Judge
sets aside conviction
On Nov 12, 2009, magistrate
Intan Nurul Farena fined the six respondents RM500 each, in default, 90 days’
jail after finding them guilty of cultivating in the forest reserve without
permission
Then on March 4, 2011, the
six respondents prevailed in their appeal against the subordinate court’s
decision at the High Court here and their conviction was set aside by Justice
Datuk David Wong Dak Wah, who held among others, that Native Customary Rights
(NCR) could be claimed in a forest reserve on the grounds that customary law is
a practice by the habit of the people and not the dictate of written law, and
legislation has neither abolished nor extinguished NCR.
Wong further held that if
the respondents possess NCR, they have authority to be on the land to cultivate
and do other things which their ‘adat’ (custom) allows.
Counsel Fulton Mark Sitiwin
assisted Singh while State Attorney General Datuk Roderick Fernandez held a
watching brief for the State Attorney General of Chambers and Government of
Sabah.
In court today, in his
rebuttal, Singh who is appearing pro bono for the six urged the court to look
into Section 12 (6) of the Forest Enactment as it has to consider the mandatory
requirement of Section 7, 8 and 9 of the same Enactment.
Counsel pointed out that the
ancestors of these respondents never received notification of any gazette from
the District Office or the Collector of the district as to the Government’s
intention to gazette the land as the Kuala Tomani Forest Reserve.
Forest Enactment has no
jurisdiction over Native Rights
“No legislation can abolish
NCR and it has been decided by courts in the Commonwealth and more so in
Malaysia,” Ram pointed out.
He further submitted that
the trial in the Magistrate’s Court in Tenom went by way of criminal
prosecution from the first prosecution’s witness till the last defence witness.
The defence had notified the
prosecution, as well as the court, about the rights under NCR.
“The prosecution should have
stayed the proceedings and sought the advice of the State Attorney General
Chambers on how the issue of NCR could be deliberated,” he further stated.
Singh argued that in simple
terms, the Forest Enactment and the issues of the rights of the NCR can never
be balanced as the Forest Enactment has no jurisdiction over Native Rights.
“In fact it provides savings
of Natives Rights under Rule 9 of the Forest Rules 1969,” he explained.
He added that under the
Enactment, the rights of the natives are so overwhelming against the Forest
Director.
Earlier, deputy public
prosecutor Manoj Kurup submitted that the Kuala Tomani area was gazetted as
Forest Reserve under Section 12 (6) of the Forest Enactment that extinguishes
Natives Rights and privileges.
He submitted that the
accused had no rights over the land and under Section 23 of the Forest
Enactment, whereby the learned judge had misinterpreted in law the word ‘unless
expressly authorized by or under the provision of this Enactment’.
He explained that the
interpretation of law meant that they needed approval and authority of the
Director of Forestry to enter or to cultivate any land within the forest
reserve.
“This are forest reserve and
not State land, any matter should have on Native Customary Rights (NCR) should
be dealt or disposed of by way of collector or district land office,” Manoj
submitted, adding that there were cases where legislation has abolished NCR.
Kerajaan negeri tidak pernah mengetepikan tuntutan Hak Tanah Adat Negeri (NCR), malah sentiasa memberi keutamaan kepada isu yang melibatkan kepentingan masyarakat setempat itu. Ketua Menteri, Datuk Seri Musa Aman menegaskan, sebagai kerajaan yang prihatin, setiap tuntutan NCR akan dikaji dan diteliti sedalam mungkin bagi mengesahkan kesahihan tuntutan berkenaan.
ReplyDeletekerajaan sentiasa terbuka menerima teguran dan cadangan yang membina untuk meningkatkan keberkesanan sistem penyampaian perkhidmatan bagi meningkatkan tahap pemeliharaan dan perlindungan NCR dan hak pemilikan tanah oleh anak negeri Sabah.
ReplyDeleteKerajaan harus mencari kaedah yang terbaik untuk selesaikan masalah.
DeleteIsu NCR tidak seharusnya diputar-belit kerana ia menyentuh kepentingan orang asal, sebaliknya setiap pihak harus memberikan sokongan bagi memastikan isu-isu berkaitan NCR dapat diselesaikan dengan baik demi menjaga kepentingan dan hak asasi orang asal negeri Sabah.
ReplyDeletebagi memastikan lebih ramai orang asal mempunyai tanah, kerajaan negeri telah mengambil inisiatif untuk menukarkan rizab hutan kepada tanah kerajaan. Kerajaan BN Sabah akan sentias memastikan prinsip menjaga, memelihara dan melindungi kepentingan hak-hak orang asal, akan sentiasa didahulukan.
ReplyDeletejumlah keseluruhan keluasan tanah kerajaan yang telah diperuntukkan kepada anak negeri Sabah melalui lima kaedah sama ada dalam bentuk hak milik tanah Native Title (NT), ekuiti dan pewartaan adalah seluas 890,626.47 hektar atau 45 peratus daripada keluasan tanah kerajaan yang telah diberi milik di negeri Sabah.
ReplyDeleteKeluasan ini adalah lebih besar daripada keluasan negeri Selangor yang mana berukuran seluas 795,600.00 hektar sahaja. Ini membuktikan bahawa Kerajaan Negeri serius meningkatkan pemilikan tanah oleh anak negeri Sabah..
ReplyDeletePengurusan permohonan tanah harus ikut prosedur yang betul.
Deletewalaupun Ordinan Tanah Sabah telah digubal pada 13 Disember 1930, namun tuntutan NCR masih boleh dikemukakan di bawah Seksyen 14 kepada Penolong Pemungut Hasil Tanah (PPHT) dan pada masa yang sama kerajaan negeri akan terus berusaha meningkatkan pemilikan hartanah oleh Anak Negeri.
ReplyDeleteKerajaan Negeri Sabah telah menjalankan tanggungjawab fiduciary untuk memelihara dan melindungi hak tanah adat dan pemilikan tanah anak negeri. Tohmahan yang mengatakan kerajaan mengetepikan tuntutan Tanah Adat Anak Negeri Sabah dan mendiskriminasikan pemberi milikan tanah kepada Anak Negeri Sabah adalah tidak benar..
ReplyDeleteKerajaan akan buat terbaik agar isu tanah dapat ditanggani dengan baik.
DeleteJumlah keseluruhan keluasan tanah yang telah diberi hak milik ialah seluas 1,970,961 hektar dan daripada jumlah itu, seluas 487,680 hektar adalah keluasan bagi hak milik tanah NT. Jumlah ini merupakan 24.7 peratus daripada jumlah keluasan hak milik tanah yang didaftarkan di Sabah.
ReplyDeletebagi meningkatkan jumlah bilangan dan keluasan hak milik tanah NT kepada anak negeri, kerajaan telah mempercepatkan proses kelulusan dan pengukuran permohonan tanah serta penyediaan hak milik tanah.
ReplyDeleteHarus juga proses permohonan dipercepatkan agar isu tanah dapat diselesaikan dalam tempoh yang singkat.
DeleteSehingga bulan Ogos 2012, sebanyak 35,350 permohonan tanah telah diproses dan daripada jumlah itu 10,540 permohonan tanah telah disokong untuk diluluskan melalui mesyuarat Jawatankuasa Penggunaan Tanah Daerah (LUC). Daripada sebanyak 10,540 permohonan tanah yang telah disokong untuk kelulusan, 9,922 adalah terdiri daripada permohonan tanah syarat NT untuk anak negeri.
ReplyDeleteDari segi pewartaan tanah simpanan anak negeri, sehingga Disember 2011, keluasan tanah kerajaan yang telah diwartakan untuk kegunaan anak negeri seperti perkampungan dan padang ragut ialah seluas 53,190.857 hektar (131,437.267 ekar).
ReplyDeleteDari segi pemberi milikan tanah kepada anak ngeri melalui geran komunal, Musa berkata sehingga Disember 2011, sebanyak tujuh geran komunal NT dengan keluasan 12,777.14 hektar telah dikeluarkan kepada seramai 2,661 peserta yang melibatkan tiga buah daerah.
ReplyDeleteSebanyak 52 geran komunal dengan keluasan 23,046.07 hektar akan dikeluarkan kepada seramai 5,373 benefisiari (peserta) yang melibatkan tujuh buah daerah. Jumlah keseluruhan geran komunal yang telah dan akan dikeluarkan ialah sebanyak 58 geran komunal NT dengan keluasan 35,823.21 hektar, melibatkan seramai 8,034 benefisiari (peserta). Geran komunal NT tersebut terletak di sembilan buah daerah melibatkan sebanyak 122 buah kampung.
ReplyDeletekerajaan negeri juga merancang untuk mengeluarkan geran komunal di kawasan Kota Marudu seluas 17,000 ekar, Pitas seluas 10,000 ekar, Tongod seluas 15,000 ekar, Semporna (Hutan Simpan Mount Pock dan Tanjung Nagas) seluas 5,177.12 ekar.
ReplyDeleteBagi membolehkan beberapa geran komunal dikeluarkan, kerajaan negeri melalui Persidangan Dewan Undangan Negeri pada April 2010 telah membubarkan seluas 24,563 hektar daripada Hutan Simpan Sook Plain dan Mandalom secara land swap dengan tanah kerajaan demi kesejahteraan rakyat di luar bandar khususnya anak negeri Sabah.
ReplyDeletepenggubalan undang-undang tanah pada 13 Disember 1930 pada zaman pemerintahan British North Borneo Chartered Company telah memberi kesan besar terhadap tuntutan NCR di negeri Sabah. sebelum tahun 1930, pendudukan tanah oleh seseorang anak negeri adalah secara bebas tanpa sekatan undang-undang. Bagaimanapun, selepas tahun 1930, pendudukan tanah kerajaan oleh seseorang anak negeri adalah tertakluk kepada Seksyen 5, Seksyen 6(1), Seksyen 65 dan Seksyen 88 Ordinan Tanah Sabah di mana pendudukan tersebut perlu ditentu-sahkan secara sah atau tidak sah terlebih dahulu.
ReplyDeletesejak penggubalan undang-undang tanah tersebut, Kerajaan Negeri melalui Jabatan Tanah dan Ukur telah menggunapakai perundangan tersebut sebagai asas untuk memutuskan sebarang tuntutan hak tanah adat di negeri Sabah.
ReplyDeletesejak 1997 hingga September 2012, Jabatan Tanah dan Ukur menerima sebanyak 615 kes tuntutan NCR melibatkan seramai 1,164 orang penuntut di seluruh Sabah. Daripada jumlah itu 207 kes diiktiraf sebagai pendudukan NCR, 70 kes telah ditolak dan 338 kes masih dalam penyiasatan.
ReplyDeleteKerajaan Sabah memandang serius terhadap isu Tanah Hak Adat Negeri (NCR) dan akan mencari penyelesaian terbaik yang menguntungkan semua.
ReplyDeleteKetua Menteri Datuk Seri Musa Aman berkata mereka yang memberi respons kepada kenyataan Peguam Besar Sabah berhubung isu NCR itu tidak seharusnya berasa bimbang.
“Saya akan membawa perkara ini ke mesyuarat Kabinet negeri untuk dibincangkan dengan mendalam dan saya akan turut menjemput pemimpin parti komponen Barisan Nasional (BN) untuk membincangkan isu ini,” katanya dalam satu kenyataan semalam.
Musa berkata, kerajaan negeri akan mendapatkan pandangan kalangan perundangan terutamanya yang pakar dalam perkara berkaitan tanah.
“Apa yang penting ialah kita boleh duduk berbincang dan menyelesaikan isu ini serta mencari penyelesaiannya. Tiada perkara yang tidak dapat diselesaikan. Sehingga itu, tiada gunanya kita berdebat tentang hal ini menerusi media,” katanya.
ReplyDeleteBeberapa pemimpin parti komponen BN termasuk Presiden Pertubuhan Pasokmomogun Kadazandusun Murut Bersatu Tan Sri Bernard Dompok dan Timbalan Presiden Parti Bersatu Sabah Datuk Seri Dr Maximus Ongkili tidak bersetuju dengan tafsiran Peguam Besar Sabah Datuk Roderic Fernandez berhubung peruntukan NCR dalam Ordinan Tanah Sabah (SLO) bahawa “tiada tanah NCR selepas 1930”.
Menggambarkannya sebagai tafsiran yang salah, Dompok berkata tidak seperti di Sarawak, tidak wujud titik pemisah berhubung tanah NCR dalam konteks Sabah.
Fernandez dipetik sebagai berkata tiada tanah baru berstatus NCR akan diwujudkan memandangkan hanya tanah yang ‘masih’ diduduki oleh peribumi sebelum tarikh penguatkuasaan SLO yang mendapat pengiktirafan status itu.
Fernandez turut dipetik sebagai berkata tiada peruntukan di bawah SLO bagi pribumi untuk menduduki tanah selepas 1930 dan kemudian menuntut status NCR, dan “pihak yang menuntut NCR hari ini mesti menunjukkan bukti pendudukan tanah itu sebelum 1931”.
Pelbagai isu tanah yang dihadapi oleh penduduk tempatan kini pada peringkat serius yang memerlukan penyelesaian segera, menurut Pesuruhjaya Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia (Suhakam) Jannie Lasimbang.
ReplyDeleteBeliau berkata berdasarkan statistik Suhakam dari tahun 2005 hingga tahun lepas, Sabah mencatatkan jumlah aduan paling banyak mengenai isu tanah di negara ini dengan 977 kes, diikuti Semenanjung Malaysia, 654 kes dan Sarawak 251 kes.
"Ia adalah isu yang serius kerana ia membabitkan semua masyarakat di Sabah. Penyelesaian terlalu lambat dan mengambil masa.
"Sebagai contoh tahun lalu saja, daripada 92 aduan kita terima di Sabah, kita hanya mampu menyelesaikan dua kes...memang ia memerlukan usaha bersungguh-sungguh untuk menyelesaikan semua aduan," katanya
Menurutnya antara isu utama tanah yang dibangkitkan penduduk luar bandar kepada Suhakam ialah percanggahan kepentingan yang membabitkan pembinaan empangan, perladangan dan nasib penduduk yang ditempatkan semula setelah didapati menduduki hutan simpanan buat sekian lama.
Dalam hubungan ini, beliau berkata telah tiba masanya untuk ADUN membahaskan isu tanah, khasnya aduan yang diterima Suhakam, dengan harapan untuk mencari penyelesaian yang berkekalan.
Beliau berkata Suhakam akan mengutarakan isu tanah pada inkuiri nasional yang dijangka diadakan pada akhir tahun ini, dan pada masa yang sama, suruhanjaya itu akan menyedarkan orang ramai mengenai tindakan positif kerajaan negeri untuk menangani isu tanah.
Lasimbang berkata ini termasuk tindakan Sabah Parks memperuntukkan sebahagian daripada kawasan tanahnya untuk zon komuniti dan memberikan hak milik berkelompok masyarakat
The Human Rights Commission of Malaysia (Suhakam) will focus on improving five main agendas by engaging with the government and relevant authorities to move forward, said reappointed Suhakam chairman Tan Sri Hasmy Agam.
ReplyDeleteHasmy noted that Suhakam can be a powerful force for change when utilised strategically to address the voice and needs of civil society.
ReplyDeleteThere are several different ways that Suhakam will engage with the government and relevant bodies, including having talks with ministers of respective ministries, providing reports, sending complaints and raising situations of human rights violations.
ReplyDeleteThe key is to know when to use which approach, and how to maximise our efforts
ReplyDeleteBesides Hasmy, Prof Datuk Dr Khaw Lake Tee, Prof Datuk Dr Mahmood Zuhdi A.Majid and James Deva Nayagam have also been reappointed as Suhakam commissioners for for a three-year term effective April 26.
ReplyDeleteThe three new members of Suhakam are Dean of Faculty of Law, Universiti Kebangsaan Malaysia Prof Datuk Dr Aishah Bidin, former Sub-Editor of New Sabah Times Sylvester Madating@ Nordin Kasim and honorary secretary for Pertubuhan Orang Cacat Sarawak Francis Johen anak Adam.
ReplyDeleteHasmy said Suhakam faced a tough challenge to push the government to ratify six core United Nations (UN) Human Rights conventions, among others the International Convention on the Elimination of all Forms of Racial Discrimination; the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, and the UN Convention against Torture.
ReplyDeleteMalaysia had demonstrated its continuing commitment to being part of the global human rights community and had ratified three Conventions.
ReplyDeleteThe state government has no plan to replace the Commercial Vehicle Licensing Board (CVLB) with the Land Public Transport Commission (SPAD) as the land public transport regulator for Sabah as it is for Peninsular Malaysia.
ReplyDeleteSpecial Tasks Minister, Datuk Teo Chee Kang, said the CVLB will remain in the state as the government agency to monitor and process public transport licence applications including those for heavy vehicles.
ReplyDeleteconcrete solutions would be found to resolve any issues quickly particularly those involving public transportation such as the lorry drivers.
ReplyDeleteAmong the issues of public transportation raised was the difference in maximum permissible laden weight (BDM)…where in Sabah and Sarawak it is 38 tons but in the Peninsula it is 50 tons.
ReplyDeleteOn Goods and Services Tax (GST), Teo said the federal government would carry out an in-depth study before it is implemented.
ReplyDeletethe government will take into account the voice of the people as its policies must benefit all the people.
ReplyDeleteSemua perancangan dan projek harus bertujuan membangunkan ekonomi.
DeleteSemua perancangan dan projek harus bertujuan membangunkan ekonomi.
DeleteA senior practising lawyer asserted that Native Customary Rights (NCR) in Sabah has existed since time immemorial through the practice of customs or Adat by the natives.
ReplyDeleteDespite the latest issue and statements by the State Attorney General (Sabah) and reiterated by senior deputy director of Land and Survey Department Sabah, no legislation can abolish such rights as such rights are also provided under the Sabah Land Ordinance and Forest Enactment.
ReplyDeleteIn any event, these are only statements or views taken by Land and Survey Department Sabah which obviously may be challenged in our Court of law.
ReplyDeleteNCR is recognised in Article 9 of the Royal Charter 1881 granted by the British Government to British North Borneo.
ReplyDeleteIn the administration of justice by the Company to the people of Borneo, or to any of the inhabitants thereof, careful regard shall always be had to the customs and laws of the class or tribe or nation to which the parties respectively belong, especially with respect to the holding, possession, transfer and disposition of lands and goods, and testate or intestate succession thereto, and marriage, divorce and legitimacy, and other rights of property and personal rights.
ReplyDeleteSabah Forestry Department is not allowing any expansion in their plantation activities until the villages have been declassified from the forest reserve. Roslan had admitted that the department had overlooked a few cases but the department would issue notice to the villagers before taking any action.
ReplyDeletepertahankan hak2 penduduk
ReplyDelete